این پژوهش با هدف طراحی برنامه آموزش هوش هیجانی و بررسی اثربخشی آن بر کاهش مشکلات رفتاری نوجوانان تک والد با مشکلات هیجانی و رفتاری انجام شده است. این برنامه در ده جلسه دوساعته و به روش کارگاهی ارائه شده است. این پژوهش در زمره طرح های شبه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل است. گروه نمونه با گزینش هدفمند شامل 28 نفر از نوجوانان دختر تک والد با مشکلات هیجانی و رفتاری بودند که با افت آزمودنی ها، یازده آزمودنی در گروه آزمایشی و دوازده نفر در گروه کنترل شرکت داشتند. در این پژوهش پرسشنامه رفتاری کودک (CBCL) و فرم خودسنجی نوجوانان (YSR) (آخنباخ و رسکورلا، 2001، مینایی، 1390) مورد استفاده قرار گرفته است. تحلیل داده ها به روش تحلیل واریانس چندمتغیره با طرح اندازه گیری های مکرر نشان داد که با آموزش برنامه هوش هیجانی، مشکلات رفتاری آزمودنی ها کاهش یافته، و اثربخشی برنامه تا مرحله پیگیری نیز پایدار بوده است.

سابقه و هدف: این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی خستگی از دلسوزی در رابطه ی بین مشکلات هیجانی مادر و مشکلات هیجانی و رفتاری کودکان با نیازهای ویژه انجام شد. مواد و روش ها: روش پژوهش حاضر، همبستگی از نوع مدل یابی است. جامعه ی آماری این پژوهش، شامل کلیه ی مادران کودکان با نیازهای ویژه در مقطع ابتدایی شهر اراک بود که تعداد 171 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی به عنوان نمونه از این جامعه انتخاب شدند. ابرازهای اندازه گیری عبارت بودند از پرسش نامه ی خستگی از دلسوزی، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس و چک لیست رفتاری کودک. یافته ها: نتایج نشان داد که رابطه ی آماری مثبت معنی داری بین خستگی از دلسوزی مادر با مشکلات هیجانی (0/001 > P) و مشکلات رفتاری (0/001 > P) کودکان با نیازهای ویژه وجود دارد. درحالی که اثر مستقیم مشکلات هیجانی مادر بر مشکلات هیجانی (0/093 = P) و مشکلات رفتاری (0/888 = P) کودکان با نیازهای ویژه معنی دار نیست اما مشکلات هیجانی مادر، اثر مستقیم بر خستگی از دلسوزی دارد که این مقدار به لحاظ آماری معنی دار است (0/001 = P)؛ همچنین، خستگی از دلسوزی مادر به طور مستقیم بر مشکلات هیجانی و رفتاری کودکان با نیازهای ویژه اثر دارد (0/001 = P). نتیجه گیری: مشکلات هیجانی مادر، موجب افزایش خستگی از دلسوزی وی می شود و با افزایش خستگی از دلسوزی مادر، مشکلات هیجانی و رفتاری کودکان با نیازهای ویژه افزایش می یابد.

پژوهش حاضر با هدف الگویابی رابطه میان نظام های مغزی-رفتاری و تعارضات بین والدین با مشکلات هیجانی-رفتاری نوجوانان با میانجی پاسخ های شناختی-هیجانی-رفتاری انجام شد. روش پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود و جامعه آماری در این پژوهش، کلیه دانش آموزان دوره متوسطه اول و دوم شهرستان قدس استان تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای، 665 نفر از آن ها انتخاب شده بودند. ابزار پژوهش، پرسشنامه نظام های مغزی-رفتاری، مقیاس تعارضات بین والدین، مقیاس پاسخ های شناختی-هیجانی-رفتاری به تعارضات بین والدین و پرسشنامه خودگزارش دهی نوجوان بود. نتایج تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که مدل نظری پژوهش که در آن، متغیر پاسخ های شناختی-هیجانی-رفتاری به عنوان متغیر میانجی در رابطه بین تعارضات بین والدین و نظام های مغزی رفتاری با مشکلات هیجانی-رفتاری وارد مدل شده بود، دارای شاخص های برازش مناسبی با داده ها بود. همچنین در این مدل تمامی مسیرهای مستقیم، غیرمستقیم و کلی برای پیش بینی مشکلات هیجانی-رفتاری نوجوانان معنی دار به دست آمد؛ بنابراین تعارضات بین والدینی و نظام های مغزی-رفتاری با در نظر گرفتن عوامل میانجی در پیش بینی مشکلات هیجانی-رفتاری نوجوانان نقش مؤثری ایفا می کنند. همچنین می توان بیان کرد که مدل بافتی-شناختی و مدل توسعه داده شده آن قابلیت تبیین مشکلات هیجانی-رفتاری نوجوانان را دارد. در نتیجه می توان از این مدل برای تنظیم مداخلات درمانی و همچنین تشخیص عوامل خطر در امر پیشگیری از مشکلات هیجانی-رفتاری نوجوانان استفاده کرد.

هدف: هدف پژوهش تعیین نقش کیفیت دلبستگی به پدر در پیش بینی مشکلات رفتاری و هیجانی نوجوانان بود.روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقاطع سوم راهنمایی و اول دبیرستان شهر تهران به تعداد 123718 نفر بود. به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از 5 منطقه آموزشی در سطح تهران 320 نوجوان دختر و پسر (170 دختر و 150 پسر) انتخاب شدند و پرسشنامه های خودگزارش دهی نوجوان آخنباخ و رسکولا (2001) و سیاهه دلبستگی به والدین و همسالان آرمسدن و گرینبرگ (1987) را تکمیل کردند.یافته ها: یافته ها نشان داد دلبستگی به پدر و همه مولفه های آن در دختران بیش از پسران با نشانگان برونی سازی و درونی سازی رابطه دارد. در دختران مهم ترین عامل پیش بینی کننده منفی نشانگان درونی سازی شده، دلبستگی به پدر و بیگانگی از پدر مهم ترین عامل پیش بینی کننده مثبت نشانگان برونی سازی شده بود. در پسران بیگانگی از پدر هم در پیش بینی نشانگان برونی سازی شده و هم نشانگان درونی سازی شده بیشترین سهم را داشت.نتیجه گیری: با توجه به این که دلبستگی به پدر نقش معناداری در پیش بینی مشکلات روان شناختی نوجوانان پسر و دختر دارد و ماهیت این رابطه در دو جنس متفاوت است، لازم است برنامه هایی آموزش پدران در این زمینه طرح ریزی شود.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه مشکلات رفتاری در فرزندان مادران باهوش هیجانی بالا و پایین صورت گرفته است. در یک مطالعه علی مقایسه ای تعداد 200 مادر دانش آموز ابتدایی (100 مادر باهوش هیجانی بالا و 100 مادر باهوش هیجانی پایین) به روش نمونه گیری ملاکی از بین 386 مادر 30 الی 45 ساله دانش آموزان ابتدایی شهر تبریز انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از چک لیست تجدید نظر شده مشکلات رفتاری کوای و پترسیون (RBPC) و پرسشنامه هوش هیجانی شرینگ و از روش های آماری تی تست برای تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون تی مستقل نشان داد، میانگین مشکلات رفتاری (اختلال سلوک، پرخاشگری اجتماعی، مشکلات توجه – ناپختگی، اضطراب گوشه گیری) در فرزندان مادران باهوش هیجانی بالاکمتر است (P<0.01). دختران نسبت به پسران در میانگین رفتاری (اختلال اختلال سلوک، پرخاشگری اجتماعی، مشکلات توجه ناپختگی، اضطراب گوشه گیری) نمرات کمتری داشتند (P<0.05).

زمینه و هدف: نقش نظام های بازداری و فعال ساز رفتاری به عنوان عوامل زمینه ساز در آمادگی نوجوانان برای ابتلا به مشکلات رفتاری و هیجانی در سال های اخیر بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف این پژوهش بررسی رابطه این دو نظام با مشکلات رفتاری - هیجانی نوجوانان بود.مواد و روش ها: جامعه پژوهش شامل همه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی شهر تهران بود، که تعداد 303 دانش آموز (160 دختر و 143 پسر) از بین مدارس مناطق 1، 2 و 13 تهران به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای (همراه با طبقه بندی) انتخاب شدند. مطالعه از نوع توصیفی - همبستگی بود. شرکت کنندگان پرسش نامه خود گزارش دهی نوجوان و مقیاس نظام بازداری و فعال ساز رفتاری را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون) استفاده شد.یافته ها: نظام بازداری رفتاری رابطه مثبت معنی داری با اضطراب و مشکلات جسمانی و رابطه منفی معنی داری با نشانه های اختلال نقص توجه / بیش فعالی داشت. از سوی دیگر نظام فعال ساز رفتاری دارای رابطه مثبت معنی دار با نشانه های اختلال سلوک و رابطه منفی معنی داری با مشکلات عاطفی بود.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده همسو با نتایج پژوهش های پیشین بوده، نشان داد که عوامل زیست شناختی زیربنای نظام های بازداری و فعال ساز، می توانند به عنوان عوامل تبیین کننده و پیش بینی کننده مشکلات رفتاری و هیجانی در نوجوانان در نظر گرفته شوند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش حافظه کاری هیجانی بر کاهش مشکلات رفتاری و بازداری رفتاری دانش آموزان دختر دوره ی اول متوسطه انجام شد. این پژوهش از نوع مطالعات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دوره ی اول متوسطه ناحیه 5 شهر تبریز در سال تحصیلی 97-1396 بود. از این جامعه، نمونه ای به حجم 30 نفر دارای مشکلات رفتاری بر اساس نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه مشکلات رفتاری راتر فرم اولیاء و معلمان، بازداری رفتاری برو/ نرو و نرم افزار حافظه کاری هیجانی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آماری تحلیل کوواریانس انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش حافظه کاری هیجانی بر مشکلات رفتاری و بازداری رفتاری دانش آموزان تأثیر معناداری دارد (05/0>P). در واقع آموزش حافظه کاری هیجانی باعث کاهش مشکلات رفتاری و بهبود بازداری رفتاری در دانش آموزان می شود. بنابراین با توجه به نتایج پژوهش حاضر، آموزش حافظه کاری هیجانی نقش مهمی در مشکلات رفتاری و بازداری رفتاری در دانش آموزان دارد

زمینه و هدف: کار کودکان یک موضوع مهم جهانی است، زیرا بر بهزیستی جسمی، روانی، و اخلاقی کودکان تأثیر می گذارد و کودکان شاغل در معرض خطرات جسمی، تنش، و مشکلات روانی-اجتماعی قرار دارند. بدین ترتیب پژوهش حاضر با هدف مقایسه امید به آینده، روابط دلبستگی، و مشکلات هیجانی-رفتاری در کودکان کار با سایر همسالان انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع پس رویدادی بود. برای انتخاب نمونه از مؤسسه کودکان کار شهرستان رشت 50 نفر در دامنه سنی 10 تا 12 سال و از میان همسالان آنها از یک مدرسه هم جوار نیز 50 نفر به روش در دسترس و بر حسب شرایط ورود به پژوهش، انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها، مقیاس امید کودکان (اشنایدر و همکاران، 1997)، پرسشنامه روابط دلبستگی (هالپرن و کاپنبرگ، 2006)، و پرسشنامه مشکلات رفتاری راتر کودکان-ویژه والدین و معلمان (راتر، 1975) بر روی گروه ها اجرا شد. برای تحلیل داده ها نیز از آزمون t مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد که نمره شاخص کلی امید به آینده در گروه کودکان کار نسبت به سایر همسالان به طور معناداری کمتر (002/0>P) است و نمره کلی مشکلات هیجانی-رفتاری از دیدگاه والدین (003/0>P) و از دیدگاه معلمان (001/0>P) در گروه کودکان کار نسبت به سایر همسالان، به طور معناداری بیشتر است. همچنین نتایج نشان داد که میانگین نمره تمامی خرده مقیاس های روابط دلبستگی، به غیر از واکنش هیجانی در کودکان کار از سایر همسالان به طور معناداری کمتر (001/0 >P)، و میانگین نمره تمامی خرده مقیاس های مشکلات هیجانی-رفتاری از دیدگاه معلمان در کودکان کار نسبت به سایر همسالان به طور معناداری بیشتر است (002/0>P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از پژوهش حاضر، می توان گفت که شرایط سخت زندگی کودکان کار باعث می شود تا حمایت لازم و کافی را از خانواده و والدین حامی دریافت نکنند و این خلأ، موجب عدم شکل گیری دلبستگی ایمن با والدین شده و میزان امید به آینده را در آنها کاهش می دهد. از سویی دیگر، محیط کار برای کودکان سرشار از بدرفتاری های جسمی و جنسی است که موجب بروز مشکلات هیجانی-رفتاری در آنها می شود.

1زمینه و هدف: مشکلات هیجانی- رفتاری در بین کودکان و نوجوانان به عنوان خطرساز بالقوه برای بهزیستی روان­شناختی آنان تلقی می­شود و اغلب منجر به پیامدهای نامطلوب و مداوم می­شوند. هدف این پژوهش بررسی مضامین، ساختار، تعاملات و بستر و زمینه روایت­های زندگی مادران کودکان دارای مشکلات هیجانی- رفتاری بود. روش پژوهش: روش این پژوهش کیفی، با رویکرد تحلیل روایتی کثرت­گرا بود. مشارکت­کنندگان شامل 19 مادر  کودکان 7 تا 8 ساله دارای مشکلات هیجانی-رفتاری شهرهای بروجرد و خرم آباد  در سال 1400بودند. برای شناسایی کودکان دارای مشکلات هیجانی- رفتاری از فرم والد پرسشنامه آخنباخ استفاده شد و با مادران آنان مصاحبه نیمه­ساختاریافته انجام شد. یافته­ها: مضامین شناسایی­شده در این پژوهش عبارت بودند از: سبک فرزندپروری ناکارآمد، مشکلات اقتصادی-اجتماعی، مشکل ارتباطی با پدر، اختلافات خانوادگی، استرس مادر در دوره بارداری، بی علاقگی به یادگیری، نقص توجهی، دشواری در بروز هیجانات، حساسیت اضطرابی، نافرمانی و لجبازی، نقض قوانین مدرسه، دروغگویی، بدرفتاری، پرخاشگری و قلدری و مشکل ارتباطی با دوستان و معلمان در کودکان دارای مشکلات هیجانی-رفتاری بود. تحلیل ساختاری روایت ها، بیانگر نقش عوامل شخصی روایت­های زندگی مادران (نارضایتی، خشم، افسردگی) و عوامل اجتماعی (ارتباط نامناسب با کودک) در ایجاد مشکلات هیجانی-رفتاری بود. مدل تعاملی/عملکردی نشان­دهنده حضور ناکافی پدر در خانه، رابطه نامناسب پدر و فرزند و اختلافات خانوادگی بود، و مدل زمینه ای نشان دهنده پایین بودن سطح تحصیلات والدین، طلاق، کمبود امکانات کافی و عوامل محیطی بود. بحث و نتیجه­گیری: مشکلات ارتباطی والدین، سبک فرزندپروری ناکارآمد، مشکلات روان­شناختی والدین، و وضعیت اجتماعی-اقتصادی نقش مهمی را به عنوان عوامل خطرساز در  مشکلات هیجانی رفتاری کودکان 7-8 ساله به عهده می­گیرند

زمینه و هدف: اختلالات دوران کودکی تأثیر مهمی بر کودک، روابط با همسالان، و روابط خانوادگی دارند. نتایج پژوهش های مختلف حاکی از آن است که والدین کودکان مبتلا به این اختلالات به دلیل اینکه با چالش های والدگری بیشتری روبرو هستند، سطح تنیدگی فراتری نسبت به سایر والدین را تجربه می کنند؛ از این رو پژوهش حاضر با هدف ترکیب مطالعات انجام شده در حوزة اثربخشی آموزش مدیریت والدین بر مشکلات رفتاری و هیجانی کودکان انجام شده است. روش: روش مورد استفاده در این پژوهش فراتحلیل است. جامعة آماری شامل مطالعات در دسترس مرتبط بود که در فاصله سال های 1378 تا 1396 در داخل کشور به صورت مقاله تمام متن در دسترس بودند. پس از بررسی ملاک های ورود و خروج، 21 اندازه اثر از 17 مطالعه دارای شرایط فراتحلیل، به دست آمد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل حساسیت، نمودار قیفی، مدل های ثابت و تصادفی، و تحلیل ناهمگنی با استفاده از نرم افزار CMA استفاده شد. یافته ها: تحلیل اطلاعات حاصل از پژوهش ها نشان داد که مقدار اندازه اثر ترکیبی برای مدل اثرات ثابت (مدل انتخاب شده برای این فراتحلیل) برابر با 995/0 به دست آمد که از لحاظ آماری معنادار بود (01/0 P). نتیجه گیری: اندازه اثر به دست آمده از روش های آموزش مدیریت والدین بر مشکلات رفتاری و هیجانی کودکان طبق جدول تفسیر اندازه کوهن بزرگ، محاسبه شد و نتایج نشان داد که روش های آموزش مدیریت والدین بر مشکلات رفتاری و عاطفی کودکان مؤثر بوده است.